1980 թվականի նոյեմբերի 14-ին բացվել է Սպիտակի պատմաազգագրական թանգարանը, որի հիմնադիրն է Սպիտակի վաստակաշատ ուսուցիչ Վարդան Սարդարյանը: Թանգարանի ցուցասրահում ներկայացված է եղել Սպիտակ շրջանի տարածքում բնակվող մարդկանց զբաղմունքի, աշխատանքի և կենցաղի շատ իրեր ու առարկաներ: Ցուցադրվել է նաև Սպիտակի քաղաքացիների նկարները և կենսագրությունը, ովքեր մասնակցել են Հայրենական Մեծ պատերազմին: Ցուցանմուշները ձեռք են բերվել բնակիչներից՝ նվիրատվության սկզբունքով: Թանգարանը մեր կյանքի կարևոր գանձարանն է, շրջանի բնակչության ուշադրությանն արժանի մշակույթի օջախը, որը դառնալու է գալիք սերունդների հոգևոր սեփականությունը: Ահա թե ինչու է այն արժանի մեծ ուշադրության: Թանգարանի բազմաթիվ ցուցանմուշների շարքում է գտնվել սահմանաքար՝ արամեական արձանագրությամբ, որը վերաբերվում էր Արտաշես Ա թագավորին: Այն գտնվել է Սպիտակից Գյումրի տանող ճանապարհի տարածքում իրականացված պեղումների ժամանակ: Գտնվել են նաև խեցեղեն անոթներ, քանդակազարդ անոթներ, որոնք այժմ էլ ցուցադրվում են, իսկ սահմանաքարը ցավոք անհետացել է 1988թ. երկրաշարժի ժամանակ: Երկրաշարժի հետևանքով ավիրվել է նաև թանգարանը, վերաբացվել է 2007 թվականին՝ «Սպիտակի թանգարան» ՀՈԱԿ անվանումով: Վերակազմակերպվել է 2014 թվականին «Սպիտակի քաղաքային գրադարան» ՀՈԱԿ-ի թանգարանային բաժին անվանումով: Ունի երկու աշխատակից՝ թանգարանային բաժնի վարիչ և ֆոնդապահ: Թանգարանն ունի ցուցասրահներ՝ հնագիտական, փառքի, կերպարվեստի, ինչպես նաև առանձնացված սրահ՝ ժամանակավոր ցուցադրությունների համար: Ունի 261 թանգարանային նմուշ, 1512 գիտաօժանդակ նյութեր, լուսանկարներ, փաստաթղթեր և 17 ալբոմ: Հավաքածուն իր մեջ ներառում է գծանկարներ, քանդակներ, լուսանկարներ, գեղանկարչական ստեղծագոր-ծություններ, պաստառներ, հնագիտական արժեք ներկայացնող առարկաներ, խաչքարեր, ազգաբնակչության կոլորիտը ներկայացնող կենցաղային իրեր (երկանք, սանդերք, խնոցի, փայտյա շերեփներ, արոր, գրտնակներ, տրեխ, կաթսաներ, արդուկներ, ինքնաեռ, գութան, սայլի անիվներ, լավաշ թխելու պարագաներ, 19-րդ դարի կարպետներ, նավթավառ, 20-րդ դարի կեսերի լուսանկարչական ապարատ և այլն): Թանգարանը տարեկան ունենում է 3500-ից ավել այցելուներ (տարբեր ազգությունների), որից 1500-ը արտերկրի զբոսաշրջիկներ: Թանգարանային բաժնում պարբերաբար իրականացվում են բազմաբնույթ կրթաճանաչողական միջոցառումներ: Մեծ շուքով նշվում է թանգարանների միջազգային օրը, որի շրջանակում կազմակերպվում է միջոցառում ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանման խթանման վերաբերյալ, ինչպես նաև Եվրոպական ժառանգության օրերին կազմակերպվում է համահունչ միջոցառում: Կազմակերպվում են նաև տարաբնույթ ցուցադրություններ (երիտասարդ սերնդի նկարների, ձեռագործ աշխատանքների, խեցեգործության և այլն): Թանգարանի աշխատակիցները ստեղծում են այցելուների համար բարեհաճ մթնոլորտ, հետևում են թանգարանի ֆոնդի ավելացմանը (հիգիենային), պահպանմանը, հետազոտմանը, փաստաթղթավորմանը, հաշվմանը, գրանցմանը թանգարանի գրանցամատյանում, ապահովում են այցելուների քանակ թանգարան (էքսկուրսիաների, միջոցառումների, համացանցի միջոցով): Յուրաքանչյուր այցելու իր տպավորություններով կիսվում է թանգարանի տպավորությունների մատյանում: Թանգարանը համագործակցում է կրթական օջախների, քաղաքի այլ կազմակերպությունների հետ: «Սպիտակի քաղաքային գրադարան» ՀՈԱԿ-ի թանգարանային բաժինը միշտ կլինի ուրույն, ինքնատիպ և չկրկնվող: Հույս ենք հայտնում, որ թանգարան այցելող ամեն մի մարդ, հատուկ ջանասիրությամբ կպաշտպանի եղածը և նոր նյութերով կհարստացնի նմուշների ֆոնդը: